Świątynię w Żeliszowie uratowała od zagłady Fundacja Twoje Dziedzictwo. Unikalną budowlę zamienili w salę koncertową, jedyną taką na świecie

Kościół w Żeliszowie łatwo przegapić. Oddalony kilkaset metrów od drogi łączącej Lwówek Śląski z Bolesławcem, nie wyróżnia się z innych zabudowań. W prawdziwy zachwyt wpadniemy, kiedy zajrzymy do środka.

Urok tego miejsca to wnętrze, wokół którego biegną niegdyś bogato zdobione balkony, wsparte na stiukowych kolumnach. Całość przypomina rzymską arenę, ponad którą wznoszą się dwa piętra, z których niegdyś wierni spoglądali na ołtarz. Do środka przedostaje się słońce, które tworzy ciekawą grę światła i cienia.

Świątynia ma kształt elipsy o rozmiarach 20 na 30 metrów. Kościół jest duży, mieściło się w nim 3,5 tys. wiernych. Ołtarz oraz chrzcielnica wykonane były z piaskowca. Z sufitu zwisały żyrandole o długości 5 metrów i średnicy 2 metrów. Dzisiaj z zabytkowego wnętrza nic nie pozostało. Ostatnia msza odbyła się tu w 1945 roku. Od tego czasu kościół był rozgrabiany i zamieniał się w ruinę.

O świątyni w Żeliszowie czytaj więcej TUTAJ

Ten unikatowy na skalę światową obiekt powstał w 1797 roku. Do dziś trwa spór, kto zaprojektował to miejsce. Wielu historyków zgadza się z tezą, że miałby to być Carl Gotthard Langhans, twórca między innymi znanej na całym świecie Bramy Brandenburskiej w Berlinie.

Ponad pół wieku później w roku 1872 do eliptycznej rotundy dobudowano wysoką wieżę dzwonniczą, wykonaną z piaskowca, który niegdyś jeszcze bardziej niż teraz jako regionalne bogactwo, wykorzystywany był do budowania m.in. kościołów. Zaprojektował ją znany architekt Peter Gansel – autor kilku podobnych kamiennych konstrukcji, między innymi stojącej także przy obecnym kościele Matki Boskiej Nieustającej Pomocy w Bolesławcu.

Od momentu powstania do zakończenia II wojny światowej, kościół ewangelicki znajdował się w idealnym stanie. Podłogę uświetniała biała posadzka, a wnętrze oświetlały okazałe żyrandole. Według historyków to miejsce przypominało pałac, który został wyposażony w liczne rekwizyty i dodatki o wartości sakralnej.

Przez dziesięciolecia wyszabrowano z budynku wszystko, co się dało. Zniknęły ozdoby i wyposażenie. Perła utraciła ołtarz, ławy, ambonę, żyrandole, dywany, dzwony, organy zostały zdewastowane. W budynku trzymano kozy, przez dziurawy dach lała się woda i dokończyła pasmo zniszczeń.

Co jakiś czas pomysł odbudowy świątyni wracał. Zwłaszcza po pojawieniu się kolejnego filmu czy teledysku, kręconego w zrujnowanym kościele. Wnętrza inspirują wielu artystów. Drewniane empory i monumentalność samego miejsca sprawia, że łatwo można wyobrazić sobie, jak wyglądało to miejsce 200 lat temu.

W 2013 roku teledysk do utworu "Misère Humaine" w Perle Żeliszowa teledysk nakręcił artysta ze Szwajcarii - "Eriah". Zobacz film.

Świątynia była w 2010 roku także bohaterem filmu Patryka Kizny "The Chapel".

Obejrzycie go TUTAJ

Nikt nie miał pomysłu jak ratować Perłę Żeliszowa, dopóki w 2013 roku budowlą nie zainteresowała się Fundacja Twoje Dziedzictwo. Za cel stawia sobie ochronę i restaurację obiektów historycznych o charakterze obronnym, a także dworów, pałaców, zabytkowych założeń parkowych oraz innych budowli świadczących o ciągłości tradycji siedzib ziemiańskich i szlacheckich na przestrzeni wieków, oraz innych obiektów historycznych, jak również pielęgnowanie i krzewienie świadomości historycznej.

Fundacja, we współpracy z gminą wiejską Bolesławiec i dzięki pozyskanym z dotacji Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego, a także licznych darczyńców, ruszyła z naprawami.

Głównym projektantem odpowiedzialnym za danie Perle nowego życia był architekt Fundacji, Juliusz Leonard Marcinkowski. Wykonano m.in.:

• pełny remont czaszy sklepienia i konstrukcji dachu (wraz z wymianą poszycia),
• rekonstrukcję brakujących elementów nośnych oraz konserwację istniejących,
• stabilizację konstrukcji budynku,
• odtworzenie stropów w wieży,
• wykonanie orynnowania i instalacji odgromowej.
• odtworzono stolarkę okienną, podłogi i schody
• dokonano też rekonstrukcji, uzupełnienia i konserwacji elementów z piaskowca.

Fundacja znalazła także nową funkcję dla Perły. Stała się teraz Świątynia Sztuki i Światła. Odbywają się tu różne wydarzenia, od koncertów jazzowych po pokazy akrobacji rowerowych. Możliwe jest także zwiedzanie obiektu (po wcześniejszym umówieniu).

W ubiegłym roku można było tu usłyszeć między innymi: operę komiczną Giovanniego Pergolesi “Pokojówka Panią". chór ekumeniczny świątyni Wang w Karpaczu, oratorium “Dawid” Karla Dittersa von Dittersdorf w reżyserii utalentowanego reżysera operowego – Rocca.

Publiczność oklaskiwała także spektakl “Action Medea” z repertuaru Studia Kokyu, w reżyserii Przemysława Błaszczaka. Były także wystawy malarskie i fotograficzne. Swoją twórczość prezentowali: Thinloth, Justyna Koziczak, Monika Cichoszewska i Mariusz Mykicki - wylicza Wilk Korwin Szymanowski, rzecznik prasowy Fundacji.

Program na 2024 rok ma być równie bogaty i wkrótce będzie znany. Znajdziecie go na FB Perły Żeliszowa.

Świątynia nadal stanowi inspirację dla wielu fotografów, a także filmowców. W ubiegłym roku Piotr Cugowski nakręcił tu teledysk do piosnki "Latarnik".

Sława Perły Żeliszowa powraca jako przystań dla artystów i ludzi wrażliwych na piękno.

Jak dojechać do Żeliszowa sprawdź tutaj

Czytaj także